IBinturong (lat. Arctictis binturong) isilwane esidliwayo esiqhamuka emndenini waseViverridae. Ine-gait enezinyawo ezinobuntu nokubonakala okuhlekisayo kufana nekati yasekhaya, ngakho-ke ibizwa ngokuthi "ikati lekati".
Inomoya wobungane futhi ithambeka kalula. Ngeshwa, unomkhuba wokushicilela iphunga elingathandeki ngezikhathi ezithile, ngakho-ke akuyona yonke into ethanda izinto ezihlukile nesifanele isilwane.
Ukusatshalaliswa
AbakwaBinturong ekuqaleni babehlala kulo lonke iChina, eNdiya, eThailand nasePhilippines. Njengamanje, kunzima kakhulu ukuhlangana nabo ezindaweni ezazikhona. Inqwaba yezilwane ibuyele ehlathini elimanzi nelinomswakama eduze nemithombo yamanzi. Le nhlobo ithinteke kakhulu ezindaweni eziseningizimu, lapho indawo yayo yemvelo yacekelwa phansi kakhulu.
Engxenyeni esenyakatho yebanga, inani labantu liyancipha ngenxa yabantu bendawo abathatha inyama ye-biturong njengokudla okumnandi kakhulu. Eminyakeni engamashumi amathathu edlule, inani labantu selinciphile cishe ingxenye yesithathu.
Ukuziphatha
Isilwane siphila impilo eyedwa, yize kwesinye isikhathi kunamaqembu amancane aqukethe umbhangqwana osekhulile nezingane zabo. Eqenjini, insikazi iyabusa.
Njengamanye amakhethini, ama-biturong anezindlala ezinephunga ezitholakala ngaphansi komsila. Ngosizo lwezimpawu eziyimfihlo ezifihliwe zifakwa ezihlahleni notshanini. Lokhu kunquma imingcele yendawo yasekhaya. Iphunga lokufihla okufihliwe aliziphindiseleli; lifana nokude nephunga le-popepe. Uma kwenzeka wesaba noma ukuzivikela, abantu abasha bayakwazi ukufafaza uketshezi ngephunga elingathandeki nelithokomele kakhulu.
Umsebenzi weBiturong uboniswa ebusuku. Ebumnyameni, uhamba ngokucophelela nangaphakathi kwamagatsha ezihlahla. Ngenxa yobukhulu bawo obukhulu, kunzima kakhulu kuye ukweqa kusuka egatsheni kuya kwelinye igatsha. Ukuya kwesinye isihlahla, umhlaseli wehlela emhlabathini, kepha ungumgibeli omuhle kakhulu. Imvelo yamvuza ngomzimba oguquguqukayo, imilenze eqinile, ukunwetshwa okuzenzakalelayo kwezihlakala nomsila olinile.
Ibhere lekati laziwa nangokuthi ukubhukuda okukhulu kanye nokwehlukanisa. Isimo sezulu esishisayo, ungena emanzini ngokuzithandela athathe amabhafu apholile.
Naphezu kokuba ngama-carnivores, uBinturong udla ikakhulukazi izithelo. Ngeminwe edukisayo, uthatha izithelo kalula azephule.
Imvelo yokuhlonza ibonakala ikakhulu ekuzingeleni kwezinyoni namagundane amancane. Ukupholisa ntambama esishisayo echibini, umhlaseli akuyona into ephikisayo ukubuyisa ukudla kwakho ngenhlanzi. Uthanda ukudla ngezikhathi ezithile amaqanda ezinyoni nezinhlobo ezahlukahlukene zezinambuzane.
UBinturong uxhumana nabantu bezwe lakubo ngosizo lwezimpawu ezizwakalayo. Esengozini encane, ukhala ngendlela exakile, kuthi uma kubangwa ubudlelwane obukhulu, akhale kakhulu. Isimo esihle sivezwa ngemisindo efana nokuhleka.
Ukuzala
Isikhathi sokukhwelana senzeka kabili ngonyaka: kusukela ngoFebhuwari kuya ku-Ephreli futhi kusuka kuJulayi kuya kuLwezi. Ekupheleni kokukhulelwa, okuthatha izinyanga ezintathu, insikazi yehlela emhlabathini. Eziminyeni eziminyene kude namehlo prying, ihlomisa isidleke.
Ngesikhathi esifanele, kuzalwa amawundlu ayizimpumputhe nawezithulu asayizi wenqindi lomuntu. Bondla ubisi lwebele izinyanga ezimbili. Ngalesi sikhathi, insikazi ivame ukuvumela owesilisa ukuba abe eduze kwakhe. Eminyakeni engu-2,5 ubudala, izingane zivuthwa ngokocansi.
Incazelo
Ubude bomzimba ukusuka ku-61 kuya ku-96 cm, isisindo esilingana ukusuka ku-9 kuye ku-14 kg. Abantu abondlekile kakhulu abanesisindo esingama-20 kg bayatholakala ngezikhathi ezithile. Abesifazane banesisindo esingu-20% kunabesilisa. Umzimba umbozwe izinwele ezinde ezihlanganayo, ezishintsha umbala ususwe kinsundu ube mnyama. Izindlebe zihlotshiswe ngamakhekhe ezinwele ezinde.
Isipikili somsila sinesibindi esikhulu futhi singasetshenziswa njengomlenze owengeziwe lapho sibamba amagatsha ngenkathi sikhuphuka izihlahla. Isilwane sinamadevu aminyene amhlophe amnyama atholwe ngaphansi kwamehlo ansundu.
Isikhathi sokuphila endle cishe siyiminyaka eyi-15, kanti ukudingiswa ngokunakekelwa okuhle kufinyelela eminyakeni engama-25.